29
Lipiec,
2024
Odkryj moc naturalnych antyoksydantów w miodzie
Wolne rodniki od zawsze występują w naszych ciałach i są w stanie zasiać niemałe spustoszenie w komórkach organizmu. Jak możemy sobie z nimi radzić? Należy przede wszystkim zadbać równowagę między nimi, a antyoksydantami działającymi na naszą korzyść. Przeciwutleniacze, o których mowa, zapewnia nam antyoksydacja. Ona natomiast związany jest ściśle z tym, co jemy na co dzień.
RABAT DLA CZYTELNIKÓW -20% na nieprzecenione produkty. KOD: ZDROWO
Antyoksydacja – co to znaczy?
Nie można zacząć wyjaśniać czym jest antyoksydacja bez wcześniejszego przybliżenia charakterystyki wolnych rodników. Wolne rodniki to atomy, cząsteczki lub jony o specyficznej budowie i zdolności do samodzielnej egzystencji, które dążą do uzupełnienia elektronu, którego im brakuje, poprzez zabranie go innej cząsteczce. Gdy uda im się „kradzież” tworzą na swoje miejsce inny wolny rodnik, rozpoczynając reakcję łańcuchową. Co ciekawe powstają w organizmie w sposób całkowicie naturalny, w trakcie przemian komórkowych czy tkankowych. Głównym ich źródłem jest tlen i w małych ilościach odgrywają istotną rolę dla funkcjonowania organizmu.
Antyoksydacja to w skrócie odpowiedź organizmu na obecność wolnych rodników. Zachodzi do niej przy pomocy antyoksydantów (przeciwutleniaczy), takich jak minerały, enzymy, witaminy, które neutralizują szkodliwe działania zachodzących procesów metabolicznych, unieczynniają one wolne rodniki dzięki łączeniu się z ich cząsteczkami.
Jest to najlepszy sposób profilaktyki chorób serca i neurodegeneracyjnych (uszkadzających neurony w ludzkim mózgu), nowotworów oraz udarów mózgu. Niektóre z przeciwutleniaczy są wytwarzane podczas normalnego metabolizmu w organizmie, inne zaś należy dostarczyć w diecie.
Dlaczego wolne rodniki są groźne dla organizmu?
Wolne rodniki atakują wszystkie rodzaje składników komórkowych: od materiału genetycznego po składniki budulcowe aż po te pełniące funkcje regulacyjne, powodując nawet uszkodzenie komórek. Badania potwierdziły, że wolne rodniki mają wpływ na procesy starzenia i rozwój chorób uszkadzających neurony w mózgu, serca, miażdżycy, nowotworów, nadciśnienia. Za ich zwiększoną produkcję mogą odpowiadać:
- palenie papierosów,
- spożywanie alkoholu,
- nadmierne opalanie,
- stres,
- promieniowanie rentgenowskie,
- mocno przetworzona żywność,
- niektóre leki,
- zanieczyszczenie środowiska, np. smog.
Naturalne antyoksydanty w jedzeniu
Co uwzględnić w diecie, by dostarczyć organizmowi przeciwutleniaczy? Zdecydowanie jedzenie bogate w witamy C, E i A, karotenoidy, flawonoidy.
- Produkty zawierające witaminę C to np. natka pietruszki, czerwona i żółta papryka, acerola, kiwi, czarna porzeczka.
- Witaminę E znajdziemy w olejach roślinnych.
- Witaminę A można pozyskać z produktów pochodzenia zwierzęcego, głownie podrobach, jajach, serach, wątrobie.
- β-karoten (prekursor witaminy A) występuje w żółtych i pomarańczowych warzywach oraz owocach.
- Flawonoidy znajdują się w owocach, warzywach, roślinach strączkowych, zielonej herbacie, kawie, winie, prawdziwym kakao.
Ciekawostka: mimo powszechnej opinii, cytrusy nie zawierają najwięcej witaminy c.
| Produkt | Zawartość Witaminy C w 100g |
|---|---|
| Dzika róża | 500–700mg |
| Czarna porzeczka | 180mg |
| Papryka żółta | 180mg |
| Natka pietruszki | 170mg |
| Papryka czerwona | 127mg |
| Jarmuż | 120mg |
| Brokuł | 89mg |
| Brukselka | 85mg |
| Papryka zielona | 80mg |
| Cytryna | 50mg |
Przy wymienianiu produktów przyczyniających się do walki z wolnymi rodnikami nie można zapomnieć też o tzw. superfoods bogatych w wiele substancji odżywczych – borówki, jeżyny, maliny, jagody, zielona herbata, miodowita i inne.
Antyoksydacyjne właściwości miodu
Nikogo nie zdziwi stwierdzenie, iż jedną z najważniejszych zdrowotnych właściwości miodu jest działanie antyoksydacyjne. Dlaczego? Odpowiadają za nie obecne w miodzie: karotenoidy, kwasy organiczne (np. kwas cytrynowy), aminokwasy (np. prolina), enzymy (glukooksydaza, katalaza), witaminy C i E, polifenole (kwasy fenolowe).
Antyoksydanty zawarte w miodzie mogą przyczynić się do spowolnienia procesu rozwoju tkanki nowotworowej wywoływanego stresem oksydacyjnym (co dzieje się, gdy wolne rodniki przewyższają liczbę antyoksydantów). Jego β-karoten chroni przed rakiem spowodowanym przez wolne rodniki powstałe w procesie promieniowania UV. Witamina C (kwas askorbinowy) chroni przed powstawaniem nowotworów, a witamina E odgrywa rolę w odpowiedzi immunologicznej oraz odpowiada za naprawę DNA.
Udowodniono bezpośredni wpływ spożywania miodu na wzrost właściwości antyoksydacyjnych osocza zdrowego człowieka. Badania wskazują też na tzw. właściwości kardioprotekcyjne i terapeutyczne miodu poprzez ochronę antyoksydacyjną układu sercowo-naczyniowego.
Właściwości antyoksydacyjne miodu można zwiększyć ponad trzykrotnie poprzez wzbogacenie go propolisem. Powoduje to wzrost zawartości związków fenolowych.
Które miody mają największe właściwości antyoksydacyjne?
Miody ciemniejsze (np. spadziowy, gryczany, wrzosowy) w porównaniu do miodów jasnych (np. lipowego) zawierają więcej polifenoli i cechują się silniejszymi właściwościami przeciwutleniającymi. Tak samo miody z wyższą zawartością wody (np. miód akacjowy). Idąc tym tropem, miody spadziowe cechuje wyższa zawartość polifenoli w stosunku do miodów nektarowych.
Które miody znajdują się w czołówce tych, o najsilniejszych właściwościach antyoksydacyjnych? Wśród polskich miodów odmianowych – miód gryczany i wrzosowy.
Bibliografia:
- Stolarzewicz I. , Ciekot J, Fabiszewska A., Białecka-Florjańczyk E., Roślinne i mikrobiologiczne źródła przeciwutleniaczy. „Postępy Higieny i Medycyny Doświadczalnej”, t. 67, 2013.
- Nicewicz A., Nicewicz Ł., Właściwości antyoksydacyjne miodu, „Pasieka”, nr 1, 2021.
- Ahmed S., Sulaiman A. S., Baig A. A., Ibrahim M., Liagat S., Fatima S., Jabeen S., Shamim N., Othman N. H., Honey as a Potential Natural Antioxidant Medicine: An Insight into Its Molecular Mechanisms of Action, „Oxidative Medicine and Cellular Longevity”, 2018.
- Socha R., Habryka C., Juszczak L., Wpływ dodatku propolisu na zawartość wybranych związków polifenolowych oraz aktywność przeciwutleniającą miodu, „Żywność. Nauka. Technologia. Jakość”, nr 5(108), 2016.
